FLAŞ HABER saat

Ahlatcı Çorum FK - Ankara Keçiörengücü Maçı

DOLARA SON DARBE TÜRKLERDEN GELİYOR

Ekonomi 24 Ağustos 2015 09:51

Dolar yükselişine asıl hamle Türklerden gelebilir. Yerli yatırımcılar doların fiyatını sanıldığının aksine çok iyi kestirebiliyor. Türkler nerde dolar alıp-satacaklarını çok iyi öğrenmişler. Dolayısı ile "dolar yükselirken Türkler dolar alıyor" mantığı detay bakıldığında çok daha farklı sonuç veriyor.

3'er aylık ortalama üzerinden bakıldığında doların yükselişleri ile yerlilerin satışları arasında bir yakın bir bağ görülüyor. 2013 ve 15'in son üç ayında ise hem dolar yükselmiş hem de yerliler dolar almış

Üçer aylık ortalamalardan baktığımızda yerli yatırımcıların büyük oranda her dolar yükselişini satış fırsatı olarak kullandıkları daha açık görülüyor.

En sert dolar yükselişinin yaşandığı Ekim-Aralık 2008'de doların fiyatı yüzde +29,25 artarken yerlilerin döviz hesapları yüzde -15,03 gerilemiştir. Keza yine Haziran - Eylül 2011'de dolar yüzde +11,53 yükselirken yerli yatırımcılar ellerinde doların yüzde -3,59'unu piyasa vermişler. (Haziran 2011'de 115,6 milyar dolar olan yabancı para mevduatları Eylül 2011'de 110,6 milyar dolara geriledi.)

Aylık bazda yerlilerin dolar oyunu çok net anlaşılıyor

Aslında bu çalışmanın haftalık verilerle yapılması çok daha sağlıklı olurdu ama bir fikir vermesi açısından üç aylık ortalama ve aylık hareketlerle de duruma bakabiliyoruz.

15-08/24/dolar3.png

Yerli halkın dolarda fiyat tahminlerinin çok büyük oranda tutarlılık gösterdiği yukarıdaki grafikte anlaşılıyor. Mesela 2013 yılında dolar yükselişinde satışa geçmemişler, bilakis dolar almaya devam etmişler.

Çalışmamıza tersten giderek bakabiliriz. Özellikle son aylarda doların fiyatı artarken yerlilerin de dolar aldığı görülüyor. Aylık bazda olaya bakalım:

Ağustos 2015: (14 Ağustos'a kadar)

Dolar %2,42 prim yapıyor, yerlilerin döviz stoğu %1,75 artıyor.

Temmuz 2015:

Dolar %3,29 primleniyor; yerlilerin döviz hesapları -%2,0 azalıyor.

Haziran 2015:

Dolar %0,98 prim yapıyor; yerliler döviz varlıklarını %4,51 artırıyor.

Mayıs 2015:

Dolar -%0,93 değer kaybediyor ama yerliler dövizlerini %6,7 artırıyor.

2015 yılı tablosu aşağıda:

Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15

Yapancı Para (%) -3,45 1,24 2,66 -0,86 6,57 4,51 -2,00 1,75

Dolar Fiyatı (%) 4,29 3,25 3,43 3,08 -0,93 0,98 3,29 2,42

Lütfen tabloya biraz dikkatli bakın. Aslında yerli yatırımcılar aylık bazda bile bakıldığında dolar sakinleşince veya az düşünce alıyor ama yükselince satıyor.

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Yapancı Para (%) 2014 -0,69 4,85 3,47 1,08 -0,75 -1,99 1,28 0,31 -0,92 3,47 -1,46 -5,37

Dolar Fiyatı (%) 2014 5,59 -3,00 -2,50 -1,49 -0,85 1,05 1,23 0,75 5,47 -2,59 -0,14 5,24

Yapancı Para (%) 2013 2,63 -2,91 0,07 3,93 -2,74 -3,49 5,43 3,14 2,95 1,89 1,42 1,95

Dolar Fiyatı (%) 2013 -1,57 2,33 0,61 -0,88 4,52 2,99 0,52 4,28 -0,15 -1,44 1,46 6,34

Üçer aylık ortalamada 2013 yılından bu yana yerlilerin dolar yükselirken de alım yaptığı görülüyor. Fakat aylık bazda bakıldığında durum hiç de o kadar net değil. Hatta tabloya bakıldığında yerlilerin çok çok büyük oranda dolar sakinleşmeden dolar almadıları daha net görülüyor.

Özet: Yerli yatırımcılar doların fiyatını sanıldığının aksine çok iyi kestirebiliyor. Türkler nerde dolar alıp-satacaklarını çok iyi öğrenmişler. Dolayısı ile "dolar yükselirken Türkler dolar alıyor" mantığı detay bakıldığında çok daha farklı sonuç veriyor.

Yerli yatırımcı bugüne kadar dolarlarını çok büyük oranda doğru yerde ve doğru zamanda satmış. O zaman doların belini bükecek hareket için yerli yatırımcının kararını beklemek gerekecek.

Ek: Son iki yılda dahi Türkiye'ye yabancı sermaye girişi devam ettiğine göre doları yükselten ana etkenin yabancı olmadığı da görülebilir.

Dolar çalışmamız yabancı davranışı ile son bulacaktır.