AHL Çorum FK - Alagöz Iğdır FK Maçı

Tarihin İzinde Çorum'da

Asayiş haber 7 Eylül 2016 11:30

Çorum'da Boğazkale Alacahöyük ilçesinde çekimleri yapılan ve Nuray Karadeniz'in hazırlayıp sunduğu,"Tarihin İzinde" Habertürk'te Pazar günü saat 10:30-11:00 arasında yayınlanacak. Hattuşa, Alacahöyük ve Şapinuva'nın gün yüzüne çıkan tarihi ve kültürel dokularını yeni görüntüleriyle izleyin.

ANADOLU ARKEOLOJİSİNE IŞIK TUTACAK
TARİHİN İZİNDE PROGRAMI HABERTÜRK
KANALINDA YAYINLANACAK

Çorum'da yapılan çalışmalarla müzeler ve ören yerleri yeniden düzenlenmiş ulaşım yolları da modernize edilmiştir.Çorum İlimiz gelişmenin hızla yaşandığı ülkemizde tarihe ve kültürel dokulara verilen önem artarak devam etmekte. Hitit uygarlığına başkentlik yapmış Çorum'un tarihi ören yeri Alacahöyük'teki Çorum’daki Hitit Gölpınar Barajı,çevresinde Arkeopark peyzaj projesi düzenlemesi ve peyzaj çalışmasının tamamlanması ile baraj halkımıza ve turizme açılacak.Hattuşa, Alacahöyük ve Şapinuva çalışmalarının başındaki isim Ankara üniversitesi kazı heyetinin başkanı Prf.Dr.Aykut Çınaroğlu'nun çalışmalarını Boğazkale Alacahöyük ilçesinde çekimleri yapan Nuray Karadeniz'in Tarihin izinde isimli programı, HABERTÜRK TV'de Pazar günü saat 10:30-11:00 yayınlanacak....

********************************************************

ALACA HÖYÜK
Alaca Höyük, Ankara’nın 200 km kuzey-doğusunda, Çorum iline bağlı, Alaca İlçesi sınırlarındadır. Hititlerin Başkenti Hattuşa’nında 34 km kuzeyindedir. 4 kültür katının oluşturduğu 16 m yüksekliğinde 350 m çapında bir höyük’tür. Ova seviyesinden yüksekliği 20 m’dir.
İlk araştırmalar 1835 yılında W.C. HAMILTON ile başlamıştır.Özellikle açıkta duran sfenksli kapı çevresinde Macridy Bey tarafından 1907yılında 15 günlük kazı çalışması yapılmıştır.
1931 yılında Türk Tarih Kurumu'nu kuran Atatürk, Ankara'da Ahlatlıbel kazısını yaptırdıktan sonra, hiç görmediği ancak, kitaplardan tanıdığı Alaca Höyük'te kazı yapılmasını istemişti. O dönemde devletin bütçesini de dikkate alan Atatürk ilk kazı mevsiminde kendi cebinden 3000 lirayı Afet İnan'a vererek, kazı giderlerinin karşılanmasını sağlamıştır.
1935 yılındailk Atatürk’ün isteği üzerine, R. Oğuz ARIK tarafından kazı çalışmalarını başlamıştır.1936 yılından itibaren de ilk milli kazının başkanlığı, Dr. Hamit Zübeyr KOŞAY’a verilmiştir. 1997 yılından itibaren de kazı çalışmalarını Prof. Dr. Aykut ÇINAROĞLU yürütmektedir.
İlk milli kazı olan Alaca Höyük Kazısı, 1935 yılı 22 Ağustos günü başladığı zaman, Höyük Köyü ören yerinin üzerinde bulunuyordu. Alaca Höyük Kazısı'nın ilk başkanı Remzi Oğuz Arık, araştırmalarına köy meydanında ve ören yerinin çevresinde başlayabilmişti. Kazının başlangıcından kısa bir süre sonra, Eski Tunç Çağı kral mezarlarından bazıları bulundu.
Atatürk'ün emriyle, bir yandan ören yeri üzerindeki Alaca Höyük Köyü ovaya taşınırken, 1936 yılından itibaren de ilk milli kazının başkanlığı, Dr. Hamit Zübeyr Koşay'a verilmişti. Kazının ikinci yılından itibaren Alaca Höyük'ün tabakalaşması belirlenerek yayınlar buna göre yapılmaya başlanmıştır.

FRİG ÇAĞI
Alaca Höyük’te I. Kültür katı M.Ö. I Binden Cumhuriyet dönemine kadar olan safhayı kapsamaktadır. Helenistik, Roma ve Bizans iskânlarının varlığı, az sayıdaki amorf seramiklerden anlaşılmaktadır. Bunun içindeki en belirgin iskân Frig Çağıdır. Frig Dönemi’nde iskân, genişçe bir Köy manzarası gösterir. Küçük eserlerin büyük çoğunluğu, çok renkli ve boyalı çanak-çömleklerdir. Ayrıca Frig kitabeleri ve basamaklı sunak da Alaca Höyük’te Frig Çağı Kültürünü temsil eder.

HİTİT ÇAĞI
Feodal bir yapıya sahip Hitit İmparatorluğu, vergi vermeye yükümlü kıldığı bir dizi krallığı elinde tutuyordu. Kral başkomutan, başrahip, yargıç görevini elinde bulunduruyordu. Kralın verdiği kararlar “panku” adını verdiği bir soylular meclisi tarafından onaylanıyordu. Kraliçede kendine ait mührü ile bazı karalarda krala eşlik ediyordu. Devlet işleri memurlarca yürütülmekte ve tapınaklar da kendi personelleri ile çalışmaktaydı. Tüccarlar, memurlar, zanaatkârlar şehir halkını oluştururken, ziraat ile geçimini sağlayan halk köylerde oturmaktaydı. Savaş esirlerinden oluşan köleler de kanunlar karşısında bazı haklara sahipti.
Kralın aynı zaman başrahip görevini yürüttüğü Hitit dini çok tanrılı bir dindi ülkenin en büyük tanrıları Fırtına Tanrısı (Teşup) ve Güneş Tanrıçası (Hepat)’tır. Baş tanrıça Hepat’ın evi olduğu düşünelen Arinna şehri bir dini merkez olarak karşımıza çıkmaktadır. Feodal bir sistemi olan Hitit Devletinin önemli bir tapınma merkezi olduğu düşünülen Alaca Höyük /Arinna ?dekalıcı mimarlık kalıntılarının en görkemlilerinden olan sfenksli kapının yol verdiği mabet-saray binası bu kültür katına aittir. Hitit Kültür katmanı Alaca Höyük’te 3 ayrı evre de temsil edilir. Eski Hitit en erken evresi olup Hitit İmparatorluk Çağı en geç evresidir ve Hititler bu safha ile son bulmuştur. II. kültür katı M.Ö. 1800-1200 yıllarını kapsamaktadır. Hititlerin en erken evresinde Yapılar özel ev ve atölye niteliğindedir. Hitit İmparatorluk Çağında isemerkezde bulunanmabed-saray (büyük mabed), 2 küçük mabet ve höyüğün batısında ve doğusunda olmak üzere 2 gizli geçit ve bir su yapısı olan Hitit Barajı, bu kültür katmanının mimari buluntularıdır.Yapıların konumları ve işlevleri gereği bir dini merkez konumundadır
Mabet-saray binası, bütünüyle, Höyüğün topografyasına uyarak, güneyden kuzeye, kademeler oluşturacak şekilde yapılmıştır. Yapının orta avlusuçevresinde odalarve magazinler (depolar) yer alır.
Alaca Höyük Sfenksli kapı, Hitit imparatorluk Çağına tarihlenen Hitit’in çekirdek bölgesinde bulunan iki yanı kabartmalı orotstadlar(temel taşları) ile süslenmiş bu dönemin tek süslü kapı yapısıdır. çift kapılı bir geçitten oluşmuştur. Bu kapılar, çift kanatlı olup mil taşları, sfenkslerin bloklarına bağlıdır. Kapı eşiğine yaklaştıkça ortostadların yükseklikleri azaldığından, kapıya ulaşan yolun rampalı olduğu anlaşılmıştır.
Kapının giriş kısmında şehir dışına bakan yüzlerinde protom (Yarı heykel yarı kabartma) şeklinde iki sfenks tasviri bulunmaktadır. Sfenkslerin yan yüzlerinde de kabartmalar vardır. Bu kabartmalardan birinde çift başlı kartal üzerinde tanrıca tasviri diğerinde ise sfenksin kanat detayları işlenmiştir. Giriş’ten sonraki ikinci kapının, şehre bakan yüzlerinde, tamamlanmamış sfenks protomları bulunmaktadır. Üst kısımları fazlaca tahrip olmuştur. Bu kapı kemer teşkil edecek şekilde kapanmış olmalıdır.
Alaca Höyük’ün tasvirli kapısı, iç kale kapısı konumundadır. Bu kapının yaklaşık 100 m. güneyinde iki aslan protomlu şehir kapısı daha vardır.
Alaca Höyük’ün antik dönemdeki adı bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, Alaca Höyük’ün, “Güneş Tanrıçasının evi Arinna” olması olasılığını güçlendirmektedir.

ESKİ TUNÇ ÇAĞI
Alaca Höyük’te ilk araştırmalar köy meydanında ve ören yerinin çevresinde başlamıştır. Kazının başlangıcından kısa bir süre sonra, Eski Tunç Çağı kral mezarlarından bazıları bulundu. Mezopotamya'daki Ur Kral mezarlarının çağdaşı olan Alaca Höyük Eski Tunç Çağ prens ve prenses mezarlarında açığa çıkartılan standartlar, güneş kursları, sisturumlar, altın, gümüş ve tunç kap kacaklar, takılar ve mobilya aksamları,mücevherler bilim âlemi ve aydın kesimce çok iyi tanınmaktadır. Bunların yanında yekpare, yirmi dört ayar altından, dövme yoluyla yapılmış testicikler, maşrapalar ve takılar, teknik açıdan dönemim eriştiği seviyeyi yansıtmaktadır. Altın ve gümüş takılar, kap ve kacaklar, ayrıca, dönemin sosyo-ekonomik yapısını da yansıtır. Alaca Höyük Eski Tunç Çağı Kral mezarlarının ölü hediyeleri, Troya Hazineleri ve Orta Anadolu'daki çağdaşı buluntular ele geçmeseydi, biz, Hatti Döneminin, Eski Tunç Çağında eriştiği yüksek seviyeyi, bilemeyecektik.
Bunlar arasından özellikle standartlar/güneş kursları yanlış bir algılama ile "Hitit güneş kursları" olarak yaygın bir şekilde anılmaktadır. Hâlbuki bu eserler, Hititlerin Anadolu'ya gelişlerinden yaklaşık 300-350 yıl öncesine, Eski Tunç Dönemine, bir başka deyişle Hatti Çağına aittir. Büyük olasılıkla, Alaca Höyük krali mezarları, Alaca Höyüklü Hatti prens ve prenseslerine ait olmalıdır.
Höyüğün güney batısında 13 farklı yerleşim içi gömü açığa çıkartılmıştır. Mezarlarda ölünün başı hep batıya doğru yatırılmış yüzü de güneye bakacak şekilde yerleştirilmiştir. Dört yanı taşlarla örülmüş dikdörtgen mezarlar gömü töreninden sonra ahşap hatıllarla kapatılıp üzeri killi toprak ile sıvanmıştır. Bunun üzerine definin bir parçası olarak kurban edilen büyük baş hayvan baş ve ayakları bırakılmıştır.
Eski Tunç Çağını temsil eden bu kültür katı dört safhalıdır. 1935-1940 yıllarında bulunana Eski Tunç Çağı Bey ve Beyçelere ait mezarlarındaki zengin ölü hediyeleri Hatti Döneminin ulaştığı ileri teknoloji ve sanatsal seviyeyi yansıtır. Bu mezarlarda bulunan eserler günümüzde Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenir. Bu mezarlarEski Tunç Çağı ya da Hatti Dönemi ölü gömme geleneğini ve son yıllarda yapılan kazılarda açığa çıkartılan mimari buluntular III binAnadolu’sunun sosyo-kültürel yapısı konusunda ışık tutmaktadır.

GEÇ KALKOLİTİK ÇAĞ
Ana toprağın üzerine kurulmuş olan, Geç Kalkolitik Çağ olarak adlandırılan bu dönem, şimdi ki bilgilerimize göre Alaca Höyüğün en erken sakinleridir. Çok küçük bir alanda tespit edilmiştir.Yeni Dönem kazıları ile daha geniş bölgelerde yapılacak çalışmalarla günümüzden 6 bin yıl önceki bu sakinlerin sosyo-ekonomik yaşamları hakkında bilgi verebileceğiz.

TABAKALAŞMA

Eski Tunç Çağı ve Hitit Döneminde çok önemli bir kültür sanat merkezi olan Alaca höyük ‘te 4 kültür katı tespit edilmiştir.
Geç Kalkolitik Çağı M.Ö 4000-3000 yıllarına tarihlenmektedir.
Eski Tunç Çağı          M.Ö. 2500-2050 yıllarına tarihlenmektedir.
Hitit Çağı                  M.Ö. 1800-1200 yıllarına tarihlenmektedir.
Frig Çağı                   M.Ö. 650-400 yıllarına tarihlenmektedir.