Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Suriye'de güvenli bölgelerinin oluşturulması konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile aynı fikirde olduklarını belirterek, "Astana’da toplanan, çatışmanın tarafları bir karar vermesi gerekiyor. Çünkü ülkeleri için nihai kararı onlar verecek. Biz de bu mekanizmaların gelişmesi için elimizden geleni yapacağız" dedi.

Ekonomik anlaşmalarla ilgili konuşan Erdoğan, "Domates dışında bütün konularda gıdada, konfeksiyonda, tekstilde arkadaşlarımız mutabık kaldılar. Türk domatesinin Rus pazarında olmasını isteriz. Normalleşme sürecinin ötesine geçiyoruz. Yeni bir süreç başlıyor, hayırlı olsun" dedi.

Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları:

Son 2 ay içerisinde Rusya'ya ikinci ziyaretimi gerçekleştiriyorum. Sayın Putin'in nezdinde heyetime gösterdikleri misafirperverlikten dolayı teşekkür ediyorum.

2016 Ağustos'tan beri Putin'le 5'inci kez bir araya geldik. Tüm görüşmeler sayesinde siyasi ilişkilerimizde arzu edilen ivmeyi yakalıyoruz.

Bugün atılması gereken adımlar konusunda istişarelerimizi yaptık. Aldığımız kararları ve yapılanları tekrar gözden geçirme fırsatını bulduk.

Türk akım ve Akkuyu Nükleer enerji santralindeki işbirliğimiz hassasiyetle ilerliyor.

Suriye'deki kriz başta olmak üzere bölgesel sorunları da ele aldık. Benim çok sevdiğim bir Rus atasözü var: Kimin neresi ağrıyorsa, onunla ilgili konuşur diye. Ülkelerimiz için der Suriye 6 yıldır kanayan bir yara.

"ÇOCUK FERYATLARINA NASIL DUYARSIZ KALABİLİRİZ"

Suriye'yle 911 km sınırı olan aynı kumaştan kesilmiş bir ülkeyiz. Yanıbaşımızda yükselen çocuk feryatlarına nasıl duyarsız kalabiliriz? Kimyaasal ve konvansiyonel silahlarla katledilmesine nasıl gözlerimizi kapatabiliriz? Bu acılardan kopup gelen 3 milyon insan bizim topraklarımızda yaşam mücadelesi veriyor.

"PUTİN DE BU DRAMA SON VERMEYİ ARZU EDİYOR"

Dostum Putin de bu drama son vermeyi samimi bir şekilde arzu ediyor. Türkiye-Rusya-İran garantörlüğnüde uygulanan çatışmasızlık, siyasi çözüm çalışmalarının başarıya ulaşması için fırsat penceresi oluşmuştur. Astana görüşmeleri sayesinde ateşkesin tahkim edilmesi hedefine bir an önce ulaşmaya çalışıyoruz. Bazı çevreler tüm enerjilerini süreci sabote etmeye harcıyor.

"TEMEL ÖNCELİK SURİYE'DE AKAN KANIN DURDURULMASI"

Bunun en bariz örneği Han Şeyhun'daki kimyasal saldırıdır. Bu saldırıların sorumluların cezalandırılmasının son derece önemli olduğu konusunda hem fikir olduğumuzu gördük. Rusya'yla eş güdüm halinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz. En temel öncelik Suriye'de akan kanın durdurulması, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunmasıdır.

"BİZİM İÇİM YPG, DEAŞ, EL KAİDE ARASINDA FARK YOK"

Bizler bugüne kadar terör örgütleri arasında ayrım yapmadık, yapmıyoruz. YPG, DEAŞ, El-Kaide arasında hiçbir fark yoktur. Güney sınırımız boyunca güvenliğmiizi tehdit eden düşman bir yapının oluşmasına izin veremeyiz. Her türlü önlemi almayı sürdüreceğiz. Nisan ayında gerçekleşen terör saldırılarında hayatını kaybeden Rus vatandaşları için de taziyelerimi sunmak istiyorum.

PUTİN: ÖNEMLİ BİR FIRSAT OLDU

Rusya Devlet Başkanı Putin yaptığı açıklamada, "Uluslararası ve bölgesel konularda fikir alışverişinde bulunmak için önemli bir fırsat oldu. Şu anda kesin bir şekilde söyleyebiliriz ki normalleşme süreci tamamlanmıştır" dedi.

Putin açıklamasına şöyle devam etti:

Yakın geçmişte ikili ilişkilerimiz sınavdan geçmiştir. Şu anda kesin bir şekilde normalleşme süreci tamamlanmıştır. Bugünkü görüşmelerde Rus Türk işbirliği programının yerine getirilmesi konularını ele aldık. Karşılıklı engellerin ve kısıtlamaların kaldırılması, ticaret ve yatırım ilişkilerinin güçlendirilmesi ve ticaretimizide milli para birimlerinin kullanılması gibi konuları ele aldık.

Karşılıklı hizmet ticareti ve yatırım anlaşmalarının tamamlanması konusunda anlaştık. Ortak yatırım 1 milyar dolar tutarında ortak yatırım fonunun çalışmaların tamamlanması konusunda anlaştık.

"İNSANİ ALANDA İŞ BİRLİĞİNİ ELE ALDIK"

İnsani alanda iş birliğini ele aldık. Mayıs ayında Rus turistlerin 3'te 1'i Türkiye'yi tercih etmiştir. Rus turistlerin Türkyie'de güvenliğinin sağlanması kritik önem taşımaktadır.

Küresel ve bölgesel konuları görüştüğümüz zaman özellikle uluslararası terörle mücadele konusuna önem verdik. İstihbarat birimlerimiz ve savunma bakanlıklarımız arasında işbirliğinin güçlendirilmesi konusunda anlaştık. Sayın Erdoğan'la hemfikiriz ki Suriye'deki çözüm sadece siyasi ve diplomatik yöntemle mümkündür. Rusya ve Türkiye'nin etkin rolü sayesinde çatışmaları durdurabildik. Bu iki tarafı ortak müzakere masasına oturtabnildik.

PUTİN 22 MAYIS'TA İSTANBUL'DA

Karadeniz Ekonomik İşbirliği zirvesi hazırlıkları görüştük. Bu zirve 22 Mayıs'ta İstanbul'da yapılacak.

SORU-CEVAP

Suriye krizinin çözümü ve güvenli bölgeler

Erdoğan: Ta başından itibaren her yerde güvenli bölge ifadesini kullandım, bugün de kullanıyorum. Rai-Cerablus arası ve güneye doğru 4-5 bin km'lik alan. Şimdi de çatışmasızlık bölgesi çıktı ki bu bölge de İdlib. Burada malum Halep'ten kaçan insanların yaşam mücadelesi var. Oradaki bir yeşil hatta bir çatışmasızlık bölgesi ilan edildi.

Temenni ederim ki bu bölge korunmaya devam eder. Bugün sayın başkanla harita üzerinde ayrıca müzakere ettik. Astana'daki önemli konulardan bir tanesi de bu. Bu çatışmasızlığın bir karara bağlanması, Suriye'de önemli bir adımın atılmasına vesile olur.

Putin: Suriye krizi ancak ve ancak siyasi yollarla çözülebilir. Fakat bu siyasi sürecin gelişmesi için çatışmaların durdurulması gerekiyor. Rusya-Türkiye-İran bu formülün oluşmasına en büyük katkı sağlayan ülkelerdir. Yöntemlerden bir tanesi bu güvenli bölgeler veya çatışmasızlık bölgelerinin oluşturulması. ABD Başkanı'nın birtanesinin açıklamasında da bu tabir kullanıldı, Trump'la telefonda da bu konuyu görüştük.

ABD yönetimi bu girişimleri destekliyor. Rus tarafı bir ön görüşme yaptı hem Şam hem Tahran'la. Hepimizin ortak düşüncesi belirli mekanizmaların oluşturulması doğrultusundadır. Astana'da toplanan çatışma taraflarının nihai kararı vermeleri gerekiyor. Kendi ülkelerinin kaderlerini onlar tayin edecek. Biz de garantörler olarak bu mekanizmaların ilerde gelişmesi ve verimli hale gelmesi için elimizden geleni yapacağız. Bu öneriyi destekliyoruz.

Ticari-ekonomi ilişkilerin normalleşmesi

Putin: Bugün bunu ilan edebiliriz. Her yönden ele aldık bu konuyu. Kısıtlamalar konusunu. Domateslerden bahsediyoruz, bu yaptırımlara tabii olan tek ürün değil. Tekstil ürünleri, hizmetler, iş gücü, birçok knouyla ilgili yaptırımlar uygulanıyordu. Tüm bu kısıtlamların kaldırılacağı konusunda mütakabata vardık. Malum trajik olayardan sonra hayat yerinde durmadı, devamlı gelişti. Üreticilerimiz büyük miktarlarda kredi aldılar.

Burada bir üretim süreci söz konusu. Teknik ve alt yapının oluşturulmasıyla ilgili bir süreçtir. Vizelerde de devam edecek. Rusya'yı ziyaret edenler için tabii ki kolaylıklar sağlanabilir. Meslektaşlarımız bize bir liste yollayacaklarını söylediler. Domatese gelince, sonsuz akadar kapatmayacağız. Fakat dediğim yatırım süreci tamamlandıktan sonra pazarın bu sektörü de açılacak. Diğer yaptırımların kaldırılması kanaatindeyiz.

Erdoğan: Sayın Putin hepsini söyledi. Domates dışında bütün konularda gıdada, konfeksiyonda, tekstilde arkadaşlarımız mutabık kaldılar. Türk domatesinin Rus pazarında olmasını isteriz. Normalleşme sürecinin ötesine geçiyoruz. Yeni bir süreç başlıyor, hayırlı olsun.

Putin: Uygulanan kısıtlamalar trajik olaydan sonra ortaya çıkmıştır. Ekonomik alanda özellikle kısıtlamalar uyguladık. Bizim üreticilerimiz kredi almıştır. Türk domatesleri daha ucuz. Biz de şunu istiyoruz ki Rusya'da tüketiciler daha ucuz mal alsınlar. Rusya'da tarım sektörünün de gelişmesini istiyoruz.

Kredi alanlar zor duruma uğramasınlar. Mevsimsel sebeplerden dolayı iç piyasamızın ihtiyaçlarını kendi üretimimizle tam olarak karşılayamayacağız. Dışardan da ürün alıyoruz. Şu konuda anlaştık ki bazı mevsimlerde Türk ortaklarımız diğer ülkelerle aynı rekabet koşulları altında faaliyet göstermelidir.

Çatışmasızlık bölgeleri kimin girişimiydi?

Putin: Bizim ortak tutumumuz: Bu bölgelerin oluşturulması ülkedeki ateşkes rejiminin sağlanmasına katkıda bulunacaktır. Her türlü çatışmaların durdurulması siyasi diyalogun temel garantisidir. Bu sayede ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğü sağlanacaktır. Suriye'de farklı siyasi görüşler mevcut olabilir ama halk bu konuda nasıl ne şekilde birleşecek. Bu çözümlerin mutlaka bulunması gerekiyor.

Terör unsurlarına gelince; bu bölgelerin oluşturulmasına rağmen örgütlere karşı mücadele etmeye yine de devam edeceğiz. BM'nin terör listesi var, bu listedekilerle savaşacağız. Bu fikir kimin aklına geldi? Türkiye'de, İran'da görüşüldüğü sırada ortaya çıktı. ABD tarafından da bu tarz fikirler seslendirildi. Bu çatışmaların durdurulması rejiminin orada korunması ve denetlenmesi gerekiyor. Uçuşlara gelince; evet çatışmasızlık bölgesi olacağına göre uçuşlara kapalı olacak aynı zamanda.