Yeni seçim senaryoları neler olabiilir ?

Güncel 2 Ekim 2013 02:38

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın demokratikleşme paketi ile gündeme getirdiği seçim sistemi alternatif önerileri tartışılıyor

Ülke barajının yüzde 10 olduğu mevcut seçim
sistemiyledevam edilmesinin yanı sıra Dar Bölge Seçim Sistemi ve
Daraltılmış Bölge Seçim Sistemi alternatifleri, siyasi partiyönetimlerinin
ana gündem maddesi oldu. Siyasi partilerin,yetkili kurullarında tartışılan
Dar Bölge Seçim Sistemi veDaraltılmış Bölge Seçim Sistemi, yüzde 10 barajına bağlı
81 il ve 85 seçim bölgesi esasına göre gerçekleştirilen mevcutseçim sistemine göre farklılıklar içeriyor.

Dar Bölge Seçim Sistemi nedir?

İki turlu bir seçim tipi olan Dar Bölge Seçim Sistemi'ndeTürkiye 550 seçim bölgesine bölünüyor.
Her bölge için belirlenen adaylardan herhangi biri en az yüzde 51 ile çoğunluk oyunu
alırsa seçim ilk turda tamamlanıyor ve söz konusu aday, o bölgenin milletvekili oluyor.
Hiçbir aday yüzde 51 barajını ilk turda aşamazsa ilk turda en çok oy almış iki adayın
yarıştığı ikinci tur oylamaya geçiliyor ve çoğunluk oyu alan aday milletvekili seçiliyor.

Ülke genelinde seçim barajı olmayan, seçmenlere, dar seçim
bölgesi içinde adayları bire bir tanıma fırsatı veren DarBölge Seçim Sistemi,
ilk olarak 1950 seçimlerinde uygulandı.

Oyların nisbi çoğunluk esasına göre dağıtıldığı dar bölge seçim sistemine göre,
seçim çevreleri Dar Bölge içinde belirleniyor.

Dar Bölge seçim sistemine göre yapılan 1950 seçimlerinde Demokrat Parti oyların
yüzde 57,6'sını alırken, 415 milletvekilliği kazandı. CHP ise yüzde
39,4 oranında oy alırken, Meclis'te 69 sandalye elde edebildi.
Dar Bölge SeçimSistemiyle 2 bağımsız aday, milletvekili olmayı başarırken, Millet Partisi de
1 milletvekilliği kazanabildi. Aynı seçimsisteminin esas alınarak gidildiği
1954 seçimlerinde de DP oyların yüzde 57,61'ini alarak 502 milletvekili çıkarmayı başardı.
CHP ise yüzde 35,3 oyla 31 milletvekili çıkardı. 1957 seçimlerinde de
DP yüzde 47,8 oya karşılık 424 milletvekili çıkardı. CHP ise yüzde 41,9 oy
oranına karşılık 178 milletvekili ile TBMM'de temsil edildi.

Daraltılmış Bölge Seçim Sistemi ne getiriyor?

Daraltılmış bölge seçim sisteminde karar verilirse genel seçimlerde
büyükşehirlerde en fazla 5 milletvekili çıkaracakşekilde bölgeler
oluşturulacak ve belirlenen oranda seçim barajı olacak.

Ülke genelinde yüzde 5 oranında barajın uygulandığı Daraltılmış Bölge
Seçim Sistemi'ne göre seçim çevreleri en çok 5 milletvekili çıkaracak şekilde sınıflandırılıyor.
Ülke genelindeki yüzde 5 barajını aşabilen partiler arasında 5 milletvekilliği dağıtılıyor.
81 ilde 85 seçim bölgesinde yüzde 10 barajı esasına dayalı mevcut
seçim sistemine göre 3 bölgeye ayrılan İstanbul'da, Daraltılmış Bölge Seçim Sistemi
uygulanması halinde 20 seçim bölgesi olacak. Seçmenler, her iki sistemde de oy verdikleri
adayları daha iyi tanıyabilecek, buna göre tercih yapabilecek. Böylece seçmenler
her iki sistemde de partiyle birlikte adaya da oy verecek.