7 Haziran seçiminde partilerin büyük rekabet yaşadığı ve sonuca doğrudan etki eden iller 1 Kasım’da hedef oldu. AK Parti, 800 ile 10 bin arasında değişen oy farklarıyla 19 ilde kıl payı birer vekillik kaçırdı. AK Parti, bu illerden 19 vekil daha çıkarsaydı, güvenoyu rakamı olan 276’yı bir geçerek 277 milletvekili ile tek başına hükümet kurma şansını yakalayacaktı. MHP ve HDP ise 8 ilde birer vekilliği rakiplerine kaptırdı. Yüzde 25 oyla ikinci parti olan CHP ise üç ilde kıl payı birer vekillik kaçırdı.

Kritik 10 ilin yer aldığı rapora göre MHP Çorum'da 1.500, Ak Parti Samsun'da 400, MHP Amasya'da 600 oyla bir vekil fazla çıkarabilir.Öte yandan eğer Erzincan'da bin, Sivas'ta 2 bin 400, Bilecik'te 2 bin 900, Aydın'da 3 bin ve Ordu'da 4 bin 700 oy kaybettiği takdirde bu illerdeki birer milletvekilini kaybedecek.

AK Parti’nin küçük oy farklarıyla birer sandalye kaçırdığı iller arasında Ankara, İstanbul, Aydın, Balıkesir, Diyarbakır, Ağrı ve Kahramanmaraş da var. MHP iseAdana, Amasya, Malatya, Çorum, Ankara ve Çankırı’da bir milletvekilliğini küçük farkla AK Parti’ye, Iğdır ve Kocaeli’nde ise bin civarında oy farkıylaHDP’ye kaptırdı. Ardahan’da 2 bin 690 oyla milletvekili çıkarma şansını kaybeden CHP ise Niğde’de 5 bin 172, İzmir Birinci Bölge’de 9 bin 505 oy daha alsa birer milletvekili çıkarabilecekti.

Türkiye 1 Kasım seçimlerine giderken meclisteki 4 parti kendine göre en kritik illeri belirleyerek seçim bölgelerindeki çalışmalarının stratejisini değiştiriyor. Yurt dışında yaşayan Türk akademisyenler tarafından New York merkezli kurulan Türkiye Araştırmaları Enstitüsü (Research Instute on Turkey-RTI) ise hazırladığı raporla meclisteki 4 parti için en kritik 10 ili belirledi. Onur Altındağ ve Bert M. Azizoğlu'nun hazırladığı rapora göre bazı seçim bölgelerindeki çok küçük oy değişimleri partilerin çıkaracakları milletvekili sayıları üzerinde ciddi bir değişikliğe yol açıyor.

KARADENİZ ÇOK KRİTİK

RTI'ın çalışmasında bulgular özellikle Karadeniz bölgesinde en ufak oy değişimlerinin bile AK Parti ve MHP'nin milletvekili sayılarını etkileyeceğini gösteriyor. CHP ve MHP, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun büyük çoğunluğunda AK Parti ve HDP ile ciddi bir rekabet içerisinde olmayacak. Ege Bölgesi'nde Aydın ve MHP-AK Parti yarışının olduğu Balıkesir dışında milletvekili dağılımlarında bir farklılık oluşması ise beklenmiyor.

ANKARA'DA ÇEKİŞME

Raporda İstanbul 3. bölgede AK Parti'nin milletvekili sayısını artırmasının kuvvetli bir ihtimal olduğu belirtiliyor. Ankara 2. bölgede ise hem CHP hem de AK Parti'nin, MHP karşısında bir milletvekili kaybetme şansı yüksek görülüyor.

İç Anadolu'da ve Akdeniz'de Burdur ve Sivas dışında ciddi bir rekabet görülmüyor. Marmarabölgesinde milletvekili dağılımının değişmesi en muhtemel şehirler İstanbul,Kocaeli ve Kırklareli. Marmara'da en büyük çekişme yine AK Parti ve MHP arasında geçecek.

AK PARTİ'DE SEFERBERLİK

Rapora göre AK Parti, Samsun'da 400, Bayburt'ta 600, Giresun'da 1.300, Gümüşhane'de 1.500 ve İstanbul 3. bölgede 1.600 fazla oyla bir milletvekili fazla çıkarabilecek. Ancak Amasya'da 600, Çankırı'da 1.200, Çorum'da 1.500, muş veMalatya'da ise yaklaşık 2 bin 300 oyla birer milletvekili kaybetmeye çok yakınlar. AK Parti'de Karadeniz bölgesi meclis aritmetiği için oldukça önemli gözüküyor. Aynı zamanda Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da HDP oyları düşerse bu da yine AK Parti'ye yarayacak.

SAMSUN'DA KRİTİK 300 OY

MHP'de ise kritik seçim bölgelerinin çoğunluğunu Karadeniz'deki iller oluşturuyor. MHP Karadeniz'de en çok oy alan parti AK Parti ile kıyasıya bir yarış içinde. MHP'nin vekil kazanma ya da kaybetme sayıları ise CHP'ye göre çok daha düşük gözüküyor. Buna göre MHP aldığı oyu Amasya'da 600, Çankırı'da 1.200, Iğdır, Kocaeli ve Malatya'da yaklaşık 1.300 kadar arttırırsa bu illerden bir vekil daha meclise gönderecek. Ancak Samsun'da 300, Bayburt'ta 500, İstanbul 3. Bölge'de 900, Giresun'da 1.100 ve Gümüşhane'de yaklaşık 1.400 oy kaybederse meclisteki sandalye sayısı bu illerden azalacak.

KOCAELİ'NDE KIYASIYA REKABET

HDP'de en kritik yer istifa eden eski AB Bakanı Ali Haydar Konca'nın milletvekili seçildiği Kocaeli. HDP, 7 Haziran seçimlerinde Kocaeli'nde yurt dışından gelen oylar sayesinde 1 vekil çıkarmıştı. Kaybetmesi ise MHP'ye yarayacak. Araştırmaya göre HDP, Muş'ta 2 bin 400, Batman'da 3 bin 100, Bingöl'de 4 bin 800, Aydın'da 5 bin 500 ve Hatay'da yaklaşık 5 bin 700 oy artışıyla sandalye sayısını birer arttırarak 3. parti olmaya çalışacak. Buna karşın Kocaeli'nde 700, Iğdır'da 2 bin 500, Ardahan'da 3 bin 500, Van'da 4 bin 300 ve Tunceli'de yaklaşık 4 bin 700 oy kaybıyla bu illerdeki birer vekilini kaybedecek.

CHP'NİN TUNCELİ HESABI

Rapora göre CHP için milletvekilli kazanma ve kaybetme sınırları daha yüksek. Bu durumda CHP'nin vekil sayısını arttırması diğer partilere göre daha zor gözüküyor. CHP, Ardahan'da 2 bin 700, Tunceli'de 3 bin 600, İzmir 1. Bölge'de 3 bin 900, Niğde'de 4 bin 200, hiç vekilinin bulunmadığı Kahramanmaraş'ta ise yaklaşık 5 bin 200 oyla birer milletvekili fazla çıkarabilecek.

Öte yandan eğer Erzincan'da bin, Sivas'ta 2 bin 400, Bilecik'te 2 bin 900, Aydın'da 3 bin ve Ordu'da 4 bin 700 oy kaybettiği takdirde bu illerdeki birer milletvekilini kaybedecek.

 

HDP de 1 Kasım seçimlerinde, küçük oy farklarıyla milletvekilliğini kaçırdığı illere gözünü dikti. HDP, 5 bin kişinin daha oyunu alabilseydi Aydın’dan 1 vekil, artı 6 bin oyla HDP Lideri Selahattin Demirtaş’ın memleketi Elazığ’dan ve Hatay’dan da 1’er vekil çıkarabilecekti.

1’ER ARTACAKTI

HDP için 2 bin oy Batman’dan 3 yerine 4, 2 bin 500 oy Muş’tan 2 yerine 3, 5 bin oy Bingöl’den 1 yerine 2, 8 bin oy Siirt’ten 2 yerine 3, 9 bin oy Şanlıurfa’dan 5 yerine 6 milletvekilliği kazanılmasını sağlayacaktı.